علی رضاپور | چارسوق لارستان: بی شک نیک اندیشان و خیرین شهر لار، با توجه به صرف هزینه های قابل توجه در گره گشایی از مشکلات مردم، پیش رو و زبانزد در فعالیت های عام المنفعه هستند و تلاش های آنان در این راه بر هیچ کس پوشیده نیست،  این سخاوت های مالی با توجه به مشکلات اقتصادی موجود، باعث جبران محرومیت ها و عقب ماندگی هایی در حوزه های مختلف مانند: آب، بیمارستان، راه، مسکن، مسجد و مدرسه و بسیاری از امور عمومی شده است. در بسیاری از این بخش ها، وظیفه اصلی در جبران این محرومیت ها بر دوش دولت و حاکمیت است، اما مشکلات مردم و اعتقاد به رفع این مشکلات باعث شده است، این خیرین در کنار دستگاه های اجرایی در شهرستان، برای شناسایی و رفع این کمبودها با صرف هزینه های هنگفت نقش آفرینی کنند.

هدف از این یادداشت نشان دادن وضعیت موجود فعالیت های فرهنگی و هنری در شهر لار، و تلاش در جهت تعامل بیشتر بین فعالین فرهنگی و اجتماعی و هنری شهرستان با خیرین است تا تأثیر مشارکت نیک اندیشان را در فعالیت فرهنگی و هنری بیش از پیش نمایان و تقویت کند.

دولت و حاکمیت همواره در تلاش است بتواند با برنامه ریزی در توزیع عادلانه بودجه، عدالت در برخورداری را در حوزه های مختلف عمرانی، درمانی، آموزشی و فرهنگی فراهم نماید، اما با وجود تلاش های صورت گرفته، هنوز با وضیعت ایده آل در توسعه متوازن فاصله داریم. این عدم توازن در تفاوت تمرکز امکانات مختلف در مراکز استان ها نسبت به شهرها بیشتر نمایان است؛ اما در منطقه جنوب استان فارس، و بخصوص شهرستان لار، به کمک خیرین این محرومیت ها به شکل مؤثر و ملموسی در حوزه های مورد علاقه خیرین برطرف شده است، به خصوص در حوزه درمان، بر این محرومیت ها فائق آمده اند. این امر منطقه لارستان را به یکی از قطب های اصلی درمان، نسبت به شهرستان های دیگر، بدل کرده است.

در چند سال اخیر توجه نیک اندیشان و ورود آنان به حوزه ورزش و کمک به ایجاد و توسعه اماکن ورزشی و تفریحی و حمایت از برگزاری مسابقات ورزشی در سطح شهرستان و استان و مسابقات ملی، باعث ایجاد شور و انگیزه در مردم و رونق دوباره تیم های محلی و افزایش مشارکت های ورزشی شده است که تاثیرات مستقیم آن در سلامت جسمی و روانی و کاهش آسیب های اجتماعی، بخصوص در میان جوانان و نوجوانان خواهد بود. 

در شرایط کنونی و با توجه به نقش پررنگ فرهنگ و هنر در رشد و کیفیت جامعه، به نظر می رسد حمایت از حوزه فرهنگ و هنر می تواند یکی از اهداف جدید نیک اندیشان بلند همت لاری، در کنار حمایت از سایر بخش ها باشد. تاثیر حمایت در حوزه فرهنگ و هنر را می توان ملموس و بسیار گسترده تر از موارد دیگر در شهر و اجتماع مشاهده نمود و این تأثیر قطعاً با افزایش فعالیت ها و اصرار و استمرار بر آن، در میان بسیاری از اقشار و مردم نمود و بروز خواهد داشت؛ افزایش فرهنگ عمومی در شهرستان، افزایش تعلق خاطر مردم به شهر و تأثیر بر دامنه وسیعی از مشارکت کنندگان در فعالیت های فرهنگی و هنری، افزایش اقبال مردم در سنین مختلف به موضوعات فرهنگی و هنری و اجتماعی از پیامدهای مثبت این موضوع خواهد بود. 

حمایت از اجرای یک رویداد فرهنگی و هنری می تواند علاوه بر فعال نمودن عوامل انسانی علاقه مند و متخصص در طراحی و تولید این برنامه ها، به تقویت استعدادها و آماده سازی عوامل و مجریان آن ها، در حوزه های مختلف، کمک کند. از حوزه هایی مانند تئاتر، سینما، عکاسی، خوشنویسی، گرافیک، نقاشی، مطبوعات، ساخت مستند و موسیقی گرفته تا برنامه ها و طرح های مرتبط با انجمن های حفظ میراث فرهنگی، انجمن های توسعه گردشگری و حفاظت از محیط زیست، در کنار برنامه های مرتبط با حفظ و معرفی میراث معنویِ در خطر مانند: زبان لاری و آداب و رسوم و صنایع دستی و... که لزوم معرفیشان به نسل های مختلف، برای حفظ آن حیاتی است. 

حمایت از همه این موضوعات، با پیش قدمی دولت و مشارکت مردم، در کنار حمایت خیرین می تواند سبب حفظ آنان و تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم شان در فرهنگ شهر گردد. به همین دلیل در شرایط کنونی و مشکلات نهادهای فرهنگی در حمایت از این بخش ها، لزوم توجه خیرین به فرهنگ و هنر شهر و گره گشایی از مشکلات دست اندرکاران فرهنگی و هنری در تولید برنامه های اولویت دار و مورد نیاز شهر، به عنوان فعالیت و تعاملی مستمر در کنار دیگر فعالیت های این عزیزان در حوزه عمرانی و درمانی و ورزشی، ضروری به نظر می رسد.

اغلب فعالین فرهنگی و هنری در لار معتقدند، علل اصلی کاهش کمی و کیفی فعالیت های فرهنگی و هنری در رشته های مختلف، و کاهش حضور و مشارکت مردم در استقبال از رویدادهای فرهنگی و هنری، کافی نبودن حمایت های دولتی از این نوع فعالیت ها و در کنار آن عدم وجود حمایت های مدنی و مردمی در تأمین منابع مالیِ اجرای این نوع برنامه هاست، که باعث تضعیف در استمرار و کاهش کیفیت آن ها شده است.

این درحالی ست که خیرین نیز در زمینه حمایت از فعالیت های فرهنگی و هنری تاکنون تلاش هایی بیش از وظایف خود داشته اند، مانند آنچه در ساخت اماکن فرهنگی شهر در جریان است، با این وجود همچنان کمبودهای آشکاری در این زمینه وجود دارد که امید است در کنار نیک اندیشی این خیرین برای ارتقاء شهر در حوزه های مختلف برای کاهش کمبودها، شاهد ورود این نیک اندیشان بلندهمت به موضوعات فرهنگی و هنری و اجتماعی نیز باشیم. چراکه ادامه ی این وضعیت، تشدید بی انگیزگی افراد مستعد و کارآمد در تعریف طرح ها و برنامه ها و در نتیجه گسستگی گروه های مختلف فرهنگی و هنری در شهر را به دنبال دارد که نتیجه ی آن عقب ماندگی شهر در زمینه فعالیت های فرهنگی، با توجه به پتانسیل ها و وجود افراد هنرمند و فرهنگی است.

از دیگر پیامدهای منفی این بی توجهی، کاهش مشارکت هنرمندان در فعالیت های اجتماعی و دلسردی آنان، مهاجرت فعالین فرهنگی و هنرمندان به مرکز استان و پایتخت، کاهش کیفیت آثار هنری نمایش داده شده در شهر، کاهش شرکت آثار هنرمندان لار در جشنواره ها و مسابقات مختلف کشوری و بین المللی و کاهش فعالیت انجمن های هنری، ادبی و فرهنگی است، که خود روند انتقال هنر از نسلی به نسل دیگر را با کندی مواجه خواهد کرد و موجب رخوت و سکون در انتقال دغدغه های فرهنگی و هنری در بین مردم خواهد شد. از سوی دیگر به مرور عموم مردم از مشاهده و تجربه فعالیت های فرهنگی و هنری باکیفیت فاصله می گیرند و علاقه مندی آنان به مشارکت در فعالیت های فرهنگی و هنری و اجتماعی کاهش می یابد.

بسیاری از رویدادهایی که در سال های قبل بصورت استانی و کشوری و منطقه ای با میزبانی انجمن های هنری و فرهنگی در لار برگزار می شده، و دغدغه طراحان این برنامه ها، برگزاری منظم و متناوب و دوره ای آن ها بوده است، به دلیل همین کمبودها در منابع مالی، نیمه کاره رها شده و سبب تضعیف گروه ها در شهر شده است که ذکر موردی آن در این یادداشت نمی گنجد.

همچنین محدودیت های بودجه ای چند سال اخیر در دولت در حوزه فرهنگ و هنر، و ورود دستگاه های متعدد و ناهماهنگ، سبب شده است به طور معمول بودجه های حوزه فرهنگی و هنری بصورت محدود در اختیار این گروه ها قرار گیرد که همین موضوع موجب افزایش نگاه تقویمی و مناسبتی به فعالیت های فرهنگی و هنری در شهر، و عدم اجرای برنامه های فرهنگی و هنری و اجتماعی، به صورت مستمر و همسو با مشکلات و نیازهای شهر، شده است.

با توجه به آنچه گفته شد، حمایت و همراهی خیرین از علاقه مندان و افراد مستعد در این حوزه، در کنار تعهد و تعریف صحیح برنامه های فرهنگی و هنری و اجتماعی توسط دست اندرکاران، و توجه به نیازهای شهر و دغدغه خیرین و همچنین گزارش مستمر به نیک اندیشان علاقمند حمایت از فعالیت های فرهنگی و هنری و اجتماعی، می تواند جایگاه شهر را در مباحث فرهنگی و هنری در منطقه به طور چشمگیری برجسته کند و همچون گذشته شهر لار را به یکی از قطب های توجه به فرهنگ و تاریخ و هنر و میراث معنوی بدل کند.